گروه بین‌الملل مشرق- مقامات سابق اسرائیلی و عربستان سعودی روز پنج‌شنبه 14 خرداد فاش کردند که نمایندگان دو طرف دیدارهای محرمانه ای برای بحث درباره "دشمن مشترک خود ایران" داشته‌اند. "انوار ماجد اشکی" یک ژنرال بازنشسته سعودی که زمانی مشاور شاهزاده بندر بن سلطان سفیر سابق سعودی در آمریکا بود و "دور گولد" سفیر سابق اسرائیل در سازمان ملل این مطلب را فاش کردند.

"تیری میسان" نویسنده و تحلیلگر فرانسوی مسائل بین‌الملل

خبرنگار بین‌الملل مشرق در همین خصوص با "تیری میسان" کارشناس فرانسوی مسائل بین‌الملل گفتگو کرده است. متن مصاحبه مشرق با این کارشناس فرانسوی در ادامه از نظرتان می گذرد.

سؤال:: مقامات سعودی اخیراً دیدارهای محرمانه‌ای با سران رژیم صهیونیستی داشته‌اند. درباره این مذاکرات بیش‌تر توضیح بدهید. مذاکرات میان دو کشوری که با هم روابط دیپلماتیک رسمی ندارند، از کجا شروع شده و نتیجه‌شان چه بوده است؟

این مذاکرات مخفیانه عمدتاً در هند و ایتالیا رخ داده‌اند. دو کشور اکنون رابطه دیپلماتیک رسمی ندارند، اما هر لحظه که اسرائیل برنامه مذاکرات به اصطلاح صلح فلسطین را بپذیرد، عربستان روابط دیپلماتیک هم با تل‌آویو برقرار خواهد کرد. اکنون هم اسرائیل عملاً عضوی از شورای همکاری خلیج است. دو سال پیش، "شیمون پرز" رئیس وقت اسرائیل به نشست این شورا دعوت شد و با ویدیو کنفرانس از قدس مقابل شورایی از سران کشورهای عربی سخنرانی کرد.

اسرائیل همچنین فرمانده به اصلاح "نیروی مشترک عرب" در یمن است. مقر فرماندهی جنگ علیه یمن در عربستان سعودی نیست، بلکه در "سومالی لند" است؛ کشوری به رسمیت شناخته نشده در آن سوی تنگه باب‌المندب قرار دارد. سربازان اسرائیلی هستند که با بمب‌افکن‌های سعودی، یمن را بمباران می‌کنند. بنابراین دو طرف روابط عملی دارند، اگرچه این روابط علنی و رسمی نیستند.

اسرائیل و عربستان سعودی پیرامون چند هدف با یک‌دیگر به توافق رسیده‌اند: اهداف سیاسی شامل تغییر نظام سیاسی در ایران بدون جنگ، دموکرتیک‌سازی کشورهای خلیج، و ایجاد کردستانی مستقل به شکلی که ایران و ترکیه تضعیف شوند. اهداف اقتصادی این توافق شامل بهره‌برداری از مناطق نفت‌خیز در ربع الخالی و سازماندهی یک فدراسیون میان عربستان سعودی، یمن، و حتی عمان و امارات متحده عربی، بهره‌برداری از مناطق نفت‌خیز اوگادن در اتیوپی، تأمین امنیت بندر عدن در یمن، و ایجاد پل ارتباطی بین جیبوتی و یمن.

سؤال:: آیا این اتفاق، چیز جدیدی است و آیا ربطی به مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا دارد؟

قطعاً این مذاکرات میان عربستان سعودی و اسرائیل در واکنش به مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا برگزار شده است. احتمالاً در هفته‌های آتی، ترکیه هم با ایران وارد مذاکره خواهد شد. عربستان و اسرائیل ترکیه را از بازی خود اخراج خواهند کرد و تنها راه جلوی پای ترکیه، پناه آوردن به حمایت ایران است. این مسئله هم برای ایران و هم برای ترکیه اهمیت خاصی دارد، چون عربستان و اسرائیل پروژه‌های کردی در سر می‌پرورانند که با منافع ترکیه و ایران در تضاد است.

دیدار حسن روحانی و رجب طیب اردوغان در تهران

عربستان و اسرائیل قصد دارند یک کشور کُرد با سرزمین‌های عراقی بسازند. این کار را با بخشی از سوریه نمی‌کنند، چون می‌دانند کردها اصالتاً ترکیه‌ای هستند. می‌خواهند این کشور را بسازند تا عراق، ترکیه و ایران را تضعیف کنند. عقیده آن‌ها این است که اسد مدت‌هاست در سوریه کارش تمام شده است، بنابراین تنها کشورهای بزرگ در خاورمیانه ایران و ترکیه هستند. می‌خواهند با تضعیف این کشورها منافع خود را تأمین کنند. عربستان و اسرائیل مسلماً با توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا مخالف هستند و این سیاست جدیدشان هم ارتباطی به واشنگتن ندارد.

سؤال:: یکی از شاهزادگان سعودی اخیراً به روسیه رفت و با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور هم دیدار داشت. هدف از این سفر چه بود و آیا باعث می‌شود پوتین رویکرد خود را در قابل ایران و سوریه تغییر دهد؟

سعودی‌ها می‌دانند که اگر ایران و آمریکا به توافق برسند، میان ایران و روسیه مشکلاتی به وجود خواهد آمد. عربستان که تا کنون مخالف شوروی سابق و روسیه کنونی بوده، اکنون فکر می‌کنند می‌تواند روابط بهتری با روسیه برقرار کنند. عربستان 16 مرکز اتمی از روسیه خریداری کرده و چند فناوری روسی را نیز در زمینه نفت سفارش داده است. اما باید صبر کنیم و ببینیم شرایط چگونه پیش می‌رود.

سؤال:: آیا آمریکایی‌ها واکنشی به این دیدار نشان خواهند داد؟

پذیرش این شرایط مسلماً برای آمریکا سخت است، اما به هر حال آن‌ها به دنبال پیاده کردن نظم نوین در منطقه با کمک ایران هستند و باید برخی تحولات و پیامدهای این کار را از جانب عربستان تحمل کنند. اسرائیل علیه آمریکا کاری نمی‌کند، اما عربستان دارد بازی خودش را آغاز می‌کند که ممکن است برای آمریکا هزینه داشته باشد. آمریکا طی ده سال آینده، نیروهایش را از خلیج خارج می‌کند و نظم نوینی را بر اساس دو پایه در منطقه برقرار خواهد کرد: پایه اول اسرائیل است و پایه دوم ایران؛ مانند زمان شاه که ایران، پلیس این بخش از دنیا بود.

سؤال:: برخی تحلیلگران معتقدند دلیل مذاکرات آمریکا با ایران این است که در ایران بعضی سیاستمداران از اصول انقلابی فاصله گرفته‌اند. آمریکا هم‌اکنون تلاش می‌کند در انتخابات مجلس از آن‌ها حمایت کند. آیا آمریکایی‌ها هنوز هم به دنبال تغییر حکومت در ایران هستند یا راه دیگری برای رسیدن به اهدافشان پیدا کرده‌اند؟

برخی گروه ها در ایران در حال حاضر به آمریکایی‌ها بسیار بسیار نزدیک شده اند و با سیاست های انقلابی ایران فاصله زیادی گرفته اند. این گروه ها سیاست‌هایشان در جهت همکاری با امپریالیسم و نه مبارزه با آن است. شاید برای خیلی‌ها پذیرفتن این مسئله سخت باشد. برخی سال گذشته اقدام به مذاکره با مقامات اتریشی کردند که طی آن گفتند اروپا می‌تواند گاز خود را از ایران تأمین کند تا دیگر وابستگی به گاز روسیه نداشته باشد. این اقدامات می‌تواند تأثیر زیادی بر تغییر در روابط کشورهای زیادی به یک‌دیگر داشته باشد. باید مراقب افرادی که می خواهند برای نزدیکی با آمریکا منافع ایران را به خطر می اندازند، بود.